Со употребата на интернетот како информатичко средство за пренесување на информации, во македонскиот јазик навлегоа и голем број термини од информатиката. Се случува зборови кои имаат соодветен превод, да не се употребуваат, па така, за електронска пошта се употребува е-маил, за страница се користи сајт, за мрежа нет, а слично е и со фајл, хардвер, софтвер, Интернет, Веб итн. Познавачите предупредуваат, дека интернетот е место каде што не постои јазична контрола, а на удар се писмото и правописот, граматиката, лексиката, синтаксата – всушност целата јазична структура во јазикот. Секојдневно се појавуваат се повеќе страници или сајтови на македонски јазик, каде што можат да се забележат и лекторирани и добро преведени текстови (многу ретко), но најголемиот број се нелекторирани и јазично нестандардизирани текстови.
Прочитај повеќе на: www.vecer.com.mk
![[видео] 5 Маркетинг настани од регионов кои не смеете да ги пропуштите оваа пролет](https://komunikacii.net/fin/wp-content/uploads/2018/02/6nastani-kaver.jpg)
Sovesta i prijatelite nema da mi prostat ako nesto ne iskomentiram za ova sto e vo mojata potesna struka, jazikot. Znaci, mal no dolg komentar:)
Tekstot vo "Vecer" e po povod Naucniot sobir odrzan vo "Institutot za Makedonski jazik" vo Skopje, sto e vo red, no pak signalizira pojava koga odednas stanuvame svesni za pojavite od realnosta samo koga nesto formalno se registrira ili slucuva. Zivotot vsusnost se slucuva pomegju dva naucni sobira, a sepak nisto ne se pravi, taka sto ovie poraki od novinarite i od ekspertite se kako nekakva doktorska dijagnoza bez sproveden tretman na "pacientot" (taka tie go gledaat siot toj proces, ne komentiram). Jazicna logistika (recnici, pravopisi, terminoloski recnici i slicno…) sekako se nepohodni, i se nuzen no ne i dovolen uslov za popravanje na sostojbata na jazikot. Recnicite ni trebaat i toa brgu (no i kvalitetni), no nasive eksperti kako da nemaat svest za drugi bitna dimenziii a toa se (a)svesta za jazikot i (b) jazicnata kultura. Lugjeto ovde kako da mislat deka ako se doense zakon protiv siromastija odednas site kje staneme bogati. Treba i 'malku' rabota, a ne samo zakoni i recnici. Dodeka se leleka deka nema pari za recnici, moze malku da se poraboti na jazicnata kultura. Istite tie eksperti toleriraat studenti od "nadvor" da polagaat ispiti na dijalekti, da pravat "krs" pravopisni greski i slicno. Potoa ne gi ucat na vrednostite na jazicnata kultura (bogatstvoto na domasniot realiziran/upotrebliv no i potencijalen leksicki fond, soodvetnosta na upotrebata na vistinski zborovi vo vistinski konteksti i slicno).
Od druga strana, govoritelite se pasivni i inertni, pa upotrebuvaat stranski zborovi kako sto gi slusaat. I toa ne e kraj. Golemite kompanii sto frlaat pari na razni kampanji isto loso go koristat jazikot, iako imaat barem materijalni uslovi da platat nekogo da se pogrizi za nivniot propaganden materijal. Na primer MOBIMAK, iako ne e informaticka tehnologija-IT sepak po mene e srodno pole. Zosto ne im tekne "pripejd i postpejd korisnici" da go preformuliraat vo "pretplatnici" i "otplatnici", bidejki pre-aid i post-paid se tokmu toa, pretplata i otplata. Za IT mnogumina priznavaat deka "Hard Disk" i "Cvrst disk" ne zvuci isto, no to e taka dodeka veruvame deka e edinstveno taka mozno i ispravno,
Tolku, fala za trpelivosta, pozdrav.
Сеад, не сум сигурен колку се сложувам со конкретните примери што ги даваш, но јас би рекол дека „македонизирање“ на имиња на концепти кои не постоеле порано кај нас (или пак воопшто) не е најпродуктивно подрачје за јазички активизам.
Поголема причина за нервирање, но и поголема шанса за успех гледам кај доаѓање на нови зборови таму каде што веќе постоел соодветен речник.
На пример, во АРМ постои добро дефиниран речник за воени изрази. Навистина во пракса често се користат изрази од ЈНА, но факт е дека за голем број на воени концепти постојат добри македонски изрази. Но што се случува сега со прифаќањето на разни НАТО стандарди? Луѓето што имаат одреден стаж во АРМ и ги познаваат сегашните изрази најчесто лошо стојат со англискиот јазик и имаат мало влијание при преведувањето на НАТО правилата. Од друга страна, тие кои преведуваат (често редовни војници, или преведува(ч)ки со никаков нормален контакт со воената материја) немаат никаков интерес да ги користат воспоставените изрази, бидејќи нивното барање само ќе им одземе време, а и така и така никој нема да го контролира преводот. Како пример, „администрирање на тест на физичка подготвеност“, наместо „спроведување на тест“.
Сега, наместо слабопродуктивно „кој е крив за ова?“, подобро прашање е „кој може да ја промени ситуацијата“? Јаловите жалопојки од Институтот за македонски јазик и слични институции викаат дека корисниците се тие што треба повеќе да внимаваат на јазикот. Јас викам дека токму стручњаците за јазикот се тие што треба повеќе да работат. Не само во смисла на подобро образование, што ти го спомна, туку и во смисла на getting their hands dirty. Не им се допаѓа јазикот кој се користи во ИТ областа кај нас? Бујрум, нека се поврзат со списанија, со фирми, нека прават нешто. Пари за проекти лесно ќе се најдат. Е сега, можно е дека нема до толку академски да им се брои работата во споредба со „Фармаколошка анализа на пцујачките форми на севернојужните хималајски говори“, ама ако до толку се загрижени за македонскиот јазик ќе треба и нешто практично да направат.
offtopic: seade ba, ti li si?
nego vesna mi zboruvashe za nekoj kolega vash shto pishuva seminarska za blogging…
aj da go vidam blogov… till laters
mojot:) e http://anqa.blogger.ba
Момци одлична дискусија, само ќе се воздржам од коментар да не го искарам Сеад зошто користел латиница а не кирилица :-). Околу јазикот. Не е работата да се напише некаде во весник во форма на плукачки текст и готово решен е проблемо. Попаметно би било истите тие луѓе кои се свесни за овој т.н. проблем да преземат мали конкретни чекори во својот домен. На пример ние овде би можеле да разговараме за тврд диск, за електронска пошта и за ред други работи, но мислам дека и таа новинарка и ред други како неа би требало да влијаат на својата околина на оваа тема. Па така ако се нападне од сите страни можеби и ќе можеме да се понадеваме дека ќе се промени нешто
Да, заборавив уште нешто. Не се сложувам околу тоа „концепти кои ги немало кај нас”. Можеби и ги немало од самиот почеток но сега ги има и се дел од нашата реалност. Од тоа не може да побегнеме. Ако така гледаме и кај американците и кај францизите не постоела електронска пошта во 50-тите, па сега постои. Да се разбереме доколку ги прифаќаме сите странски концепти онакви какви ги создале нивните автори тоагаш ајде воопшто да не зборуваме македонски.
Charles Dickens~ Any man may be in good spirits and good temper when hes well dressed. There aint much credit in that.