Posts tagged ??????????

Виза ок или виза јок?

Генерално, но особено на нашиот домашен медиумски простор, често се случуваат ситуации на така наречено сопоставување или противставување на информации. На пример, ќе излезе претставник на некоја организација, здружение, асоцијација, претпријатие, партија, и ќе каже нешто од типот: „Тошо јадеше бурек!“, па консеквентно ќе излезе некој друг општествен чинител, или пак самиот Тошо и ќе изјави: „Тошо воопшто не јадеше бурек“, или пак алтернативно „Тошо не јадеше бурек, туку јадеше переци!“.

Што да направи гледачот-читателот-слушателот-сурферот, кој ги прима ваквите информации во обид да најде некаква смисла во вака пласираната информативна конфузија и бесмисла?

Во овој случај се работи за сопоставување или противставување на информација и кодирана информација, или пак на две кодирани информации. Ако информацијата е „приопштување или изложување на нови податоци за реалноста во која живееме“, тогаш „кодирањето“ претставува сложена операција на селекција на дел од податоците, додавање нови, нагласување на едни, а подредување на други, сѐ со цел да се смени контекстот на изворната информација, да се наведе кон „правилно“ интерпретирање на пораката, за да конечно таквата порака резултира (илокуциски) во (а) оформување на посакуван став, (б) предизвикување на посакувана реакција. Кажано со едноставни зборови „кодирањето на пораката“ претставува преосмислување на одреден пакет информации и буричкање по нејзината изворна форма за да се наведе примачот на информациите на одредени ментални или физички реакции.

Првата постапка во барањето смисла е примачот на пораката да одреди која информација е директна или некодирана, а која, или кои, се кодирани, т.е. дали се работи за (А) кодиран-некодиран информациски пар или (Б) кодиран-кодиран информациски пар. Откако ќе се одреди типот на противставувањето полесно станува самото  декодирање (што и како треба да се декодира). Конфузијата која медиумите ја наметнуваат најчесто се случува токму на ова ниво, мешањето на типологијата на информациите.

Ова во пракса сепак не е така едноставно: примачот на информации мора да биде доста вешт за да се снајде во ваквата комплексна медиумска намерна конфузија (тој е тука сам во судир со цела екипа на вешти новинари и менаџери на информациите, па е секако еден вид Давид наспроти Голијат), но во суштина се базира на едноставна постапка на двоење на „бабите од жабите“.

Еве еден пример: денес (25.02.2009) во дневниот печат беа пласирани следните два прилога: (а) „Карл Билт: Годинава нема укинување на визите“, (Утрински весник), (б) „Македонија ќе премина на белата шенген листа!“ (Вечер). Како да се декодираат дешифрираат или интерпретираат овие две контрадикторни информации?

Формулата е (1) одредување на степенот на кодирање и (2) одредување на релевантноста на изворот. Може да се види од прилозите дека и двата се во одреден степен кодирани: додека во првиот случај кај Утрински се работи за т.н. изолиран сетинг (необјаснување на контекстот на оствареното мини-интервју) кој индицира сетинг за критички однос кон одреден засегнат субјект (Влада на РМ), во вториот случај се работи за манипулација со пласирање на нагласени интерпретации на едностран извор. Со едноставна логика јасно е дека вториот случај подразбира поголем степен на структурно кодирање (селектирање на погодни информации и наведување на „правилно“ интерпретирање), додека првиот пример е изолација на ситуација која не интервенира во содржината на пораката.

На второ ниво на разгледување, кој извор е порелевантен, повторно се наметнува дилемата дали е порелевантен (а) странскиот и надворешен извор, или (б) домашниот извор? Мојата логика на анализа е следна: ако дома немаш вода и детето те праша „Тато дали ќе ни пуштат вода?“ а ти му кажеш „Од Водовод ми рекоа дека ќе пуштат!“ (запази го извичникот) или пак си прашаш некој висок претставник од Водовод кој ќе ти каже „Не сум сигурен дека баш денес ќе пуштиме вода“, тогаш кој извор ќе го одредиш за порелевантен?

Значи прашањата секогаш остануваат отворени во однос на декодирањето, па затоа во самата комуникација се вели дека нема дефинитивни „вистини“, туку консензус околу одредена интерпретација или доминација на одредено толкување.

Како и да е, блокирањето на примањето на конфузните информации не е одговор, и секако им погодува на оние кои ги пласираат тие информации, со тоа што ја отуѓуваат јавноста од јавната комуникација. Следен чекор во ваквата стратегија на јавно комуницирање секако е профилирање(то) на центри или поединци кои си приграбчуваат некаков авторитет „автентично“ да ги интерпретираат информациите во општеството. Лејм! Тоа е како да не знаеш да смениш батерија на својот далечински, па да бараш помош од „мајстор“?

Затоа медиумски обучената јавност и од неа проилзезената резистентност на манипулации е секако единствен можен одговор на нивните комуникациски манипулации.

Писмото на Сем

Не знам како, најсикрено кажано, ниту се сеќавам на каква и да е моја регистрација или слично, но некако сум станал email-реципиент на писанијата на Сем Вакнин (Sam Vaknin). Нејсе, господинот Вакнин е добро познат на локалната јавнoст, па да не ја должам со елаборација за и околу него. Во една од своите последни пораки г-н Вакнин пишува за состојбата во медиумите во Македонија. Бидејќи во самата порака нема некои знаци од типот „ТМ“, или „забрането за циркулација“, содржината ja пренесувам во целост. Иако авторот не е експерт за медиуми, сепак ми се виде за интересна и потенцијално корисна неговата позиција на критика „од надвор“:

The media in Macedonia has been rendered completely subservient and dysfunctional in the last three years, under the governments of Nikola Gruevski. This is the outcome of the confluence of a few developments:

1. Increasing involvement of corporate interests. The private sector in Macedonia is rent-seeking and the owners of the media can’t afford to be seen to be “anti”-government. They implement self-censorship on a ubiquitous and all-pervasive scale (including “black lists” of who not to interview).

2. The government’s soaring share of the nation’s advertising dollar. The media are reluctant to alienate the country’s largest advertiser: the government.

3. The fragmentation of the nation’s media market (with 12 daily papers and 10 national TV stations!!). This apparent “pluralism” actually allows the government to “pick winners” and favorites and to extend its “benevolent network of patronage” to hitherto independent media. Many papers and electronic media are too small to survive on their own.

4. The government micromanages the media. Government officials bombard editors and journalists with complaints, accusations, and what can easily be interpreted as veiled threats every time the media publish an unflattering bit of analysis (or even information that runs counter to the official line). Turnover of independent-minded journalists has never been higher
(translation: they are being sacked at record rates).

Неколку процедурални коментари:

  • корпоративната контрола на медиумите кај нас е ноторна работа која не остава никаков простор за слободно новинарство. Кога сопственици на компании се газди на медиуми тука нема простор ниту за илузија од независни медиуми. Контролата е посредна само во смисла на „принцип на трло“, т.е. цензурата реагира тогаш кога некоја овца ќе го напушти трлото. Впрочем дали се сеќавате на некоја добра дебатна емисија во последно време во која новинарто го распрашал гостинот се што народот сака да го праша (освен Васко Ефтов, кој сепак забега во правец на некакви теории на заговор за секоја тема, од Косово до масони, но не и да ги доближи прашањата до секојдневието)? Испаѓа дека најголема медиумска слобода сме имале во почетокот на 90-те кога емисии од типот Без наслов но со повод навистина одржуваа каква таква медиумска независност.
  • Влада: темата е длабока, но реалноста е повеќе очигледна: сосема непотребните ала Добриот Самариќанин реклами и кампањи имаат само една цел: да ја одржат флуктуацијата на средства во медиумите од правец власт кон медиуми и да ги држи финансиски зависни. Во комбинација со се поголемиот број медиуми (во кој влезе и една ТВ Николина Спасова Миравци…) зависноста од рекламниот колач на естаблишментот станува насушна потреба. Станува очигледно дека толкавата фрагментација на медиумскиот пазар не е случајна ниту резултат на „див пазар“, туку е системска и добро извежбана и од претходните влади како разработен систем на контрола врз самите медиуми.
  • Точката 4 мислам дека е малку „оф-таргет“, не знам дека има таков изразен ефект нешто што е, би рекол, ритуална комуникација преку деманти и соопштенија.